آشنايي با مه پاشي و واژگان مرتبط با آن

چندي است که در کشور ما هم مخصوصاً در زمينه پرورش طيور زياد با واژه 'مه پاشي' برخورد مي‌کنيم ، و در بعضي مواقع شايد انتظاراتي از فرايند مه پاشي داريم که يا استاندارد نيست يا کسي تا کنون اين مهم را هنوز تجربه نکرده است . در نتيجه بران شديم تا اطلاعاتي از حواشي اين واژه جمع آوري نماييم ،يکي از اولين کلماتي که تقريباً از سال 1920 ميلادي در اين باب به‌کاررفته است فوميگيشن (fomigation) مي باشد ،ترجمه فارسي آن به معني تدخين يا 'گاز دهي' است . اين‌چنين تعريف مي‌شود :

استعمال مواد سمي به صورت' گاز دادن' يا 'تدخين' به منظور ضدعفوني کردن يا از بين بردن عوامل بيماري‌زا ، حشرات و غيره؛ مثل ، استعمال متيل بروميد براي محصولات زراعي يا استعمال مواد تدخيني براي ضدعفوني کردن ماشين‌هاي جوجه‌کشي قبل از قرار دادن تخم‌هاي نطفه‌دار .فرايند 'گاز دادن' يا 'فوميگيشن' fomigationدرصنعت دامپزشکي مثالي بسيار معروف دارد ، ايجاد گاز فرمالين به واسطه گرم کردن فرمالين تا نقطه جوش يا واکنش دادن آن با يک اکسيدکننده مثل 'پرمنگنات پتاسيم' با نسبت‌هاي خاص. همچنين اين روش کاربرد زيادي در از بين بردن قارچ‌ها در انبارهاي نگهداري ميوه دارد ، که اولين تحقيقات دانشگاهي هم در اين زمينه در صنايع کشاورزي براي گاز دهي در اين پخش انجام گرفته است .در 'فوميگيشن' گاز با گرم کردن ماده مورد نظر و رساندن ماده به نقطه جوش آن به وجود مي‌آيد.

مه پاشي (fogging) :

'مه پاشي' با استفاده از دستگاه‌هاي مه پاش (fogging equipment) انجام مي‌گردد . در واقع دستگاه باعث مي‌شود که محلول از خروجي آن به 'ذرات فرا ريز' (Ultra Low Volume) يا قطرات بسيار ريز تبديل‌شده و خارج شود. دستگاه‌هاي 'ايجاد مه' يا به اصطلاح 'مه پاش' که عمدتاً براي ضدعفوني نمودن يا سم پاشي کاربرد دارند . اين دستگاه‌ها به واسطه ايجاد 'قطرات فرا ريز حجم '،محلول را از نظر ديد انسان شبيه 'مه' در مي‌آورند ، حجم اين قطرات 5 الي 50 ميکرون مي‌باشد. تحقيقات نشان داده است که قطراتي از ضدعفوني‌کننده يا سم به اين مقدار کم حجم (ريز) براي از بين بردن انواع عوامل بيماري زا و حشرات بسيار موثر مي‌باشند، بعلاوه شما مي‌توانيد فرمولي با غلظت 10 الي 90 در صد در اين دستگاه از سم يا ضدعفوني‌کننده خود با آب يا روغن ايجاد نماييد ،جالب است بدانيد که شدت جريان خروج قطرات از نازل‌هاي دستگاه 30 ليتر در ساعت مي‌باشد .

دستگاه‌هاي اسپري پرفشار سنتي يا به اصطلاح 'سم پاش' کوله‌اي:

اين دستگاه‌ها از خروجي قطراتي تسبتا بزرگ‌تر در حدود 100 الي 200 ميکرون خارج مي‌نمايند. اين قطرات کل سطح مورد پا شش را به خوبي در بر نمي‌گيرد . در نتيجه تأثير کمتري بر روي 'پارازيتها' ايجاد مي‌نمايد.غير از ' قطرات بزرگي' که ايجاد مي‌نمايد ، اسپريهاي دستي باعث صرف وقت و انرژي زيادي در هنگام پا شش مي‌شوند.با اينکه نوع موتوري افشانه‌هاي سنتي اين مشکل را ندارند و سريع پا شش را انجام مي‌دهند ،انها براي مصارف داخل ساختمان زياد مناسب نمي‌باشند چون محيط را بسيار خيس و مرطوب مي‌کنند و همچنين در صورت مصرف سوخت‌هاي فسيلي گاز اگزوز در محيط‌هاي سرپوشيده بسيار غير مطلوب مي‌باشد .

مه پاشهاي گرم :

ضدعفوني‌کننده يا سم را گرم مي‌کنند و آن‌ها را به صورت بخار يا مه غليظ قابل ديد در مي‌آورند ،انداز قطرات حدود 10 ميکرون هست . مه پاشي گرم ايدال است براي اعمال زياد و انبوه ضدعفوني‌کننده يا سموم مورد نظر ،اين روش براي محيط‌هاي بسته‌اي که در آن انسان يا حيوان وجود دارد مناسب نيست به علت گاز اگزوز ايجادشده از دستگاه.

مه پاشهاي سرد :

با تحت فشار قرار دادن محلول ضدعفوني يا سم عمل مي‌کند به صورتي که محلول تحت فشار با برخورد به نازل‌هاي مخصوص پودر شده و قطرات ريز ('ذرات فرا ريز')به وجود مي‌آيند. به علت اينکه اين مه پاشها از نيروي برق استفاده مي‌کنند مشکلات گاز اگزوز را نداشته و براي محيط‌هاي بسته بسيار مناسب مي‌باشند .

جمع‌بندي:

با جمع‌بندي اطلاعات به دست آمده در حواشي کلمات 'fogging' ، 'nebulisation' ، 'fomigation' که به ترتيب مي‌توان آن‌ها را 'گاز دهي '،'ريز پاشي' و'مه پاشي ' ترجمه کرد ،روش‌هاي فوق وجهي مشترک دارند ،تمامي انها در واقع سبب مي‌شوند محلول را به صورت قطرات فرا ريز يا شکلي درآورد که تأثير بهتري از حالت اوليه آن روي سطح مورد نظر داشته باشد. چنين به نظر مي‌رسد که در حال حاضر در ايران مخصوصاً در صنايع دامپزشکي اصطلاح مه پاشي به محض شنيده شدن ،شنونده را به ياد دستگاه‌هاي 'رطوبت ساز' مي‌اندازد آيا دستگاه‌هايي با اين مشخصات چرا کاربرد واقعي اعمال مواد ضدعفوني‌کننده را پيدا نمي‌کنند ، که در نتيجه آن تأثير بهتري در 'بهره وري' گله ايجاد نمايند؟ جواب به اين سئول را مي‌توانيم به عدم اطلاع‌رساني توليدکننده‌هاي دستگاه‌هاي' مه پاش 'يا 'توليدکننده‌هاي ضدعفوني‌کننده‌ها 'در ارائه روش‌هاي سازگار با دستگاه‌هاي مه پاش بومي يا رطوبت ساز دانست . به عنوان توليدکننده ضدعفوني‌کننده بايد از مصرف‌کنندگان اين دستگاه‌ها خواست که در هنگام خريد دستگاه از فروشنده پرسش نمايند که قطر قطرات خروجي دستگاه چقدر مي‌باشد اگر اين قطر 10 الي 50 ميکرون اعلام شود ،در واقع شما يک 'دستگاه مه پاش سرد 'خريداري کرده‌ايد ، و از آن مي توانيد با در نظر گرفتن روش مخصوص ضدعفوني مورد استفاده در هنگام آماده سازي سالن قبل از آمدن جوجه‌ها استفاده نماييد. و آن را به طور کامل جايگزين روش دود دادن فرمالين پرمنگنات نماييد.